Cho vay tiền nhưng không có hợp đồng thì có đòi lại được không?

Trong thực tế, nhiều trường hợp cho vay tiền nhưng không có hợp đồng diễn ra giữa người thân, bạn bè hoặc đồng nghiệp chỉ dựa trên sự tin tưởng. Tuy nhiên, khi bên vay không trả tiền, việc đòi lại khoản vay này trở nên vô cùng phức tạp. Vậy trong trường hợp cho vay tiền nhưng không có hợp đồng, người cho vay có quyền đòi lại tiền hay không?

1. Cho vay tiền không có giấy tờ có được pháp luật công nhận?

Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, một giao dịch dân sự (trong đó có hợp đồng vay tiền) có hiệu lực khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

Các bên có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp;
Việc vay mượn được thực hiện hoàn toàn tự nguyện;
Mục đích và nội dung vay không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội;
Hình thức giao dịch chỉ là điều kiện bắt buộc nếu pháp luật có quy định cụ thể.

Như vậy, pháp luật không bắt buộc hợp đồng vay tiền phải lập thành văn bản. Giao dịch vay tiền bằng miệng, tin nhắn, chuyển khoản hoặc hành vi thực tế vẫn được coi là hợp pháp nếu có thể chứng minh.

2. Cho vay tiền nhưng không có hợp đồng thì có đòi lại được không?

Câu trả lời là có, nếu người cho vay có đủ bằng chứng chứng minh rằng việc vay mượn đã thực sự diễn ra. Các chứng cứ có thể bao gồm:

Tin nhắn, email, ghi âm cuộc gọi thể hiện việc vay và hứa trả nợ;
Sao kê ngân hàng nếu có chuyển khoản với nội dung “cho vay” hoặc “mượn tiền”;
Nhân chứng xác nhận việc giao tiền;
Ghi âm hoặc video trong đó người vay thừa nhận nợ.

Khi có các chứng cứ trên, người cho vay có thể gửi yêu cầu đòi nợ hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân nơi người vay cư trú để yêu cầu trả lại số tiền đã cho vay.

3. Cách xử lý khi người vay không trả nợ

Bước 1: Gửi văn bản hoặc tin nhắn yêu cầu trả nợ, nêu rõ số tiền, thời hạn vay và thời gian đã quá hạn.
Bước 2: Nếu người vay cố tình không trả, người cho vay có thể khởi kiện ra Tòa án.
Bước 3: Tòa án sẽ xem xét chứng cứ, xác minh và ra phán quyết buộc người vay trả nợ nếu có căn cứ rõ ràng.

Lưu ý: Nếu người vay có hành vi gian dối ngay từ đầu nhằm chiếm đoạt tiền, có thể bị xử lý hình sự theo Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015 – Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, với mức phạt tù lên đến 7 năm.

4. Kết luận

Pháp luật không bắt buộc hợp đồng vay tiền phải lập bằng văn bản, tuy nhiên việc ghi lại thỏa thuận bằng giấy tờ hoặc chuyển khoản qua ngân hàng là cách bảo vệ quyền lợi tốt nhất.
Trong trường hợp đã cho vay nhưng không có giấy tờ, bạn vẫn có thể đòi lại tiền nếu có chứng cứ hợp lý.